Tips om te starten met duurzaamheidsrapportage

20 maart 2024

Voortvloeisel uit de Green Deal

Nog heel even kort over de CSRD. Dit is een Europese wet die voortvloeit uit de EU Green Deal. Deze wet dwingt bedrijven volledig transparant te zijn over welke maatregelen ze nemen om duurzaamheid te bevorderen en bij te dragen aan de doelstellingen van de EU Green Deal. Dit wordt een vast onderdeel van het jaarverslag. Een accountant moet dat verslag beoordelen en er een beoordelingsverklaring bij afgeven. De wet geldt vanaf boekjaar 2024 voor grote beursgenoteerde ondernemingen en vanaf 2025 voor alle grote ondernemingen1. Maar eigenlijk krijgt iedere ondernemer ermee te maken. De rapportage gaat immers niet alleen over de eigen impact van de onderneming, maar over de hele keten. Daarin zitten vaak ook middelgrote en kleine ondernemingen.

De grote ketenpartners gaan middelgrote en kleine partners dus om duurzaamheidsinformatie vragen. En die zijn straks wettelijk verplicht om daaraan gehoor te geven. Maar dat is nog niet alles. Ook banken en verzekeringsmaatschappijen stellen steeds meer eisen aan het duurzaamheidsbeleid van ondernemingen die een financiering of een verzekering willen afsluiten. Zij worden daartoe gedwongen door andere wet- en regelgeving die voortvloeit uit de EU Green Deal. Zo krijgen dus vrijwel alle ondernemingen in Nederland en de rest van de EU te maken met (een vorm van) verplichte duurzaamheidsverslaggeving.

Het gaat de hele onderneming aan

Het belang van een goede rapportage mag dus duidelijk zijn. Zelfs als je zelf niet hoeft te voldoen aan de CSRD, is het goed om ermee aan de slag te gaan. Maar hoe begin je daarmee? In het vorige blog gaf ik al een aanzet voor een stappenplan. Dat is al een goed begin. Daarnaast zijn er andere belangrijke zaken die je in ogenschouw zou moeten nemen. De eerste is wellicht direct de belangrijkste: duurzaamheid gaat de hele onderneming aan. Het mag dus geen soloproject worden van één afdeling. Nog te vaak zien we dat marketing of finance het ‘er wel even bij doen’. Dat is echt een denkfout. Vorm daarom een intern, multidisciplinair team dat aan de slag gaat met de rapportage, op basis van een door het bestuur vastgestelde strategie.

Daarnaast is het slim om samenwerking te zoeken in brancheverenigingen. Dat voorkomt dat je als ondernemer zelf wielen moet gaan uitvinden die allang bestaan. Je kunt er ook voor kiezen aan te sluiten bij zogenoemde IMVO-sectorconvenanten . Dit zijn sectorbrede afspraken voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO). Binnen deze convenanten werken bedrijven, brancheorganisaties, overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties samen op het gebied van mensenrechten, werkomstandigheden en milieu.

Laat je inspireren

De CSRD eist van ondernemingen transparantie over een breed scala aan onderwerpen, verdeeld over de hoofdthema’s milieu, sociaal en bestuur (ESG: Environmental, Social, Governance). Deze hoofdthema’s zijn weer onderverdeeld in subthema’s; in totaal gaat het over meer dan 100 onderwerpen. Het is goed om te beseffen dat niet alle onderwerpen in het verslag beschreven hoeven te worden. Alleen de zogeheten materiële thema’s komen aan de orde. De basis onder een goed duurzaamheidsverslag wordt dus gevormd door een gedegen selectie van de materiële thema’s. De wijze waarop deze selectie tot stand komt, is niet in detail voorgeschreven, maar een actieve dialoog met relevante stakeholders is wel een verplicht onderdeel van dit proces.

Als je als grote onderneming* vanaf 2025 moeten voldoen aan de eisen van de CSRD, kun je je ook laten inspireren door beursgenoteerde branchegenoten. Zij moeten immers al jaren duurzaamheidsverslagen publiceren (op basis van de voorganger van de CSRD), dus hun jaarverslagen over 2022 (en straks 2023) geven vaak al een goed inzicht in de relevante thema’s. Deze branchegenoten hebben ook al ervaring opgedaan met stakeholderdialogen en het interpreteren van de uitkomsten daarvan.

Voor mkb-ondernemingen die vrijwillig een duurzaamheidsverslag willen opmaken of die zich willen voorbereiden op vragen van grote ketenpartners, zijn er zogenaamde mkb-standaarden in ontwikkeling; de eerste concepten zijn reeds beschikbaar.

Vraag om hulp

Ten slotte nog een laatste, belangrijke tip: vraag gerust om hulp. Bij collega’s, bij specialisten of bijvoorbeeld bij ons. We zijn namelijk al behoorlijk ingevoerd in de materie, omdat we ons volop voorbereiden op onze eigen rol bij het duurzaamheidsverslag: het afgeven van een beoordelingsverklaring. Vanuit die expertise kunnen we onze klanten ook helpen bij het opzetten van duurzaamheidsrapportages. We kunnen bijvoorbeeld helpen bij het formuleren van doelen en het bepalen van de strategie. In dat geval kijken we samen hoe duurzaamheid is verankerd in de onderneming. Ook kunnen we ondersteunen bij het identificeren van de relevante stakeholders, de materiële thema’s en de daarmee samenhangende kansen en risico’s. Verder hebben we kennis van en ervaring met het inrichten van processen en het verzamelen, verwerken en overzichtelijk presenteren van data.

Deze blog is geschreven door

* Een onderneming is groot als op twee opeenvolgende balansdata ten minste wordt voldaan aan twee van de volgende drie criteria: Waarde van de activa > € 20 miljoen (v.a. 2024: € 25 miljoen)| Omzet > € 40 miljoen (v.a. 2024: € 50 miljoen) | Meer dan 250 FTE