Onderneming in financiële nood? Juridische herstructurering mogelijk!

16 september 2021

Om de rendabele delen van uw onderneming te laten voortbestaan, dient een juridische herstructurering plaats te vinden. Op hoofdlijnen beschrijven we de volgende vormen van juridische herstructurering:

1. Schuldsanering en buitengerechtelijk crediteuren akkoord
2. Afdwingen onderhands akkoord door de rechter
3. Faillissement met doorstart

Schuldsanering en buitengerechtelijk crediteurenakkoord

Een bedrijf dat in financiële nood zit, kan besluiten haar schuldeisers een crediteurenakkoord aan te bieden. Aan de schuldeisers wordt dan voorgesteld een bepaald percentage van de schuld te voldoen tegen finale kwijting. Daarbij moeten wel alle crediteuren met dit voorstel akkoord gaan.

Om crediteuren te overtuigen dient voldoende informatie te worden verstrekt. Zo dienen de crediteuren te worden geïnformeerd over wie de schuldeisers zijn, hoe de schulden zijn opgebouwd, hoe de financiële situatie van de schuldenaar nu is en wat het concrete toekomstperspectief is. Daarbij dient het aannemelijk te zijn dat het niet aanvaarden van het akkoord tot een faillissement zal leiden. Schuldeisers kunnen echter niet gedwongen worden akkoord te gaan met een aangeboden akkoord.

Voor een individuele crediteur kan het soms aantrekkelijk zijn om niet in te stemmen en zo te kijken of hij daarmee een betere (uitzonderings-) positie voor zichzelf kan creëren. Hierdoor is het in praktijk moeilijk om tot een crediteurenakkoord te komen.

Afdwingen onderhands akkoord door de rechter middels de WHOA

Mochten er goede mogelijkheden zijn om in afgeslankte vorm door te gaan, dan biedt de recent ingevoerde Wet homologatie onderhands akkoord (WHOA) een kansrijker alternatief om aan een faillissement te ontkomen. Daardoor kan nu ook zonder instemming van alle schuldeisers toch een crediteurenakkoord worden afgedwongen.

Voorschriften WHOA akkoord en indeling klassen

De inhoud en inrichting van het akkoord moeten aan een aantal voorschriften voldoen. Zo dienen de schuldeisers beter af te zijn dan in faillissement. De ondernemer dient zijn schuldeisers in klassen in te delen. Denk aan klassen voor schuldeisers met een verschillende rangorde, zoals de Belastingdienst en pand- of hypotheekhouders.

De ondernemer is daarbij vrij om wel een akkoord aan te bieden aan één of meerdere klassen crediteuren en aan andere klassen juist niet. Als een klasse crediteuren is benaderd met een voorstel, dient een meerderheid binnen deze klasse in te stemmen met het voorstel. Indien ten minste één klasse van schuldeisers (onder bepaalde voorwaarden) met het akkoord heeft ingestemd, kan de ondernemer bij de rechtbank een verzoek tot homologatie van het akkoord indienen. Dat betekent dat het akkoord ook kan worden goedgekeurd, indien een meerderheid van de klassen of een meerderheid van de schuldeisers, tegen het akkoord heeft gestemd.

Ook lopende, knellende overeenkomsten kunnen in het akkoord worden meegenomen. De ondernemer kan deze met toestemming van de rechter eenzijdig beëindigen of veranderen, ook als bijvoorbeeld de verhuurder of leverancier niet instemt met een voorgestelde vrijwillige wijziging.

Afkoelingsperiode in afwachting van onderhandelingen

De ondernemer kan de rechtbank, in afwachting van de onderhandelingen met crediteuren, om een afkoelingsperiode vragen. Tijdens de afkoelingsperiode kunnen schuldeisers zich niet verhalen op de goederen en geen faillissement aanvragen. De bank kan dan bijvoorbeeld haar vorderingen op de onderneming niet verrekenen. Belangrijke voorwaarden zijn:

• Het akkoord is redelijk: de (preferente) schuldeisers en aandeelhouders mogen niet in een slechtere positie komen dan met een faillissement;
• de schuldenaar moet (zicht op) rendabele bedrijfsactiviteiten hebben;
• arbeidsvoorwaarden van het personeel mogen niet veranderen.

In de praktijk zijn de preferente schuldeisers (zoals bijvoorbeeld de Belastingdienst en het UWV) veelal bereid mee te werken aan het akkoord, als dit de schuldenaar kan redden. Voor kleine mkb’ers (bedrijven met minder dan 50 werknemers) is bepaald dat zij in principe 20% van hun openstaande vordering terug zouden moeten krijgen.

Voorkom een faillissement met de WHOA

Door de flexibiliteit en mogelijkheid onwillige crediteuren te dwingen mee te werken biedt de WHOA in deze tijd ruimere kansen en een extra mogelijkheid om bedrijven te laten overleven en daarmee een faillissement te voorkomen.

Faillissement met doorstart

Soms kan het economisch verstandig zijn om niet met het gehele bedrijf door te gaan en na faillissement met een deel door te starten. Zo zal een aandeelhouder bij de WHOA in de regel flink wat nieuw geld moeten inbrengen en dat terwijl binnen de WHOA de personeelskosten niet gesaneerd kunnen worden. Bij een faillissement zal de curator kijken of in het belang van de crediteuren wellicht een doorstart van het gezonde deel van de onderneming mogelijk is.

Gezonde delen onderneming kopen

De (gezonde) delen die nodig zijn voor de doorstart, kunnen van de curator worden gekocht. De schulden blijven achter bij de failliete rechtspersoon en kunnen mogelijk worden voldaan uit de opbrengst van de verkoop. Zaken zoals (een deel van) het personeel en verliesgevende contracten blijven vaak achter in de failliete onderneming.

Een grote kostenpost voor een onderneming is vaak het personeel. Bij een doorstart is een attentiepunt te voorkomen dat de doorstartende onderneming het voltallige bijbehorende personeel dient over te nemen. Met name bij opvolgend werkgeverschap (“de oude ondernemer start door”) of overgang van (een gehele) onderneming naar de nieuwe eigenaar kan dit van toepassing zijn.

LET OP: betrek een insolventierechtadvocaat bij uw plannen wanneer u een juridische herstructurering overweegt. De recovery adviseurs van Joanknecht kunnen de bedrijfskundige begeleiding leveren en desgewenst voor een doorverwijzing naar een advocaat zorgen.

Vragen over uw specifieke situatie?

Neem gerust contact op met uw vaste contactpersoon bij Joanknecht of een van onze recovery adviseurs.

Frank Driessen | +31 (0)40 240 9438 | fdriessen@joanknecht.nl