Wat verandert er voor jou? Telewerken en sociale zekerheid vanaf 1 juli
Wat verandert er voor jou? Telewerken en sociale zekerheid vanaf 1 juli
28 juni 2023
Tijdens de coronapandemie bleek dat de huidige wetgeving voor het bepalen van de sociale zekerheidspositie van werknemers die in een ander land wonen dan waarin ze werken niet toekomstbestendig was. De wetgeving wordt daarom aangepast. Wat dit houdt dit in en wat zijn de gevolgen voor jou?
Wat is het verschil tussen telewerken en thuiswerken?
Onder thuiswerken wordt verstaan het vanuit de woonplaats (‘home office’) werken voor de werkgever. Telewerken omvat meer dan alleen thuiswerken; het houdt ook in dat werkzaamheden voor de werkgever in het buitenland worden verricht via een internetverbinding, en dus niet alleen vanuit huis.
Waarom wordt de wetgeving aangepast?
Door het (verplicht) thuiswerken werken telewerkers meer dan 25% van de tijd vanuit hun woonland. Zonder aanpassing van de wetgeving zouden ze niet langer sociaal verzekerd zijn in hun werkland maar in hun woonland. In de EU is toentertijd een afspraak gemaakt. Tot 1 juli 2022 bleef de sociale zekerheidspositie zoals die voor de pandemie gold van toepassing op telewerkers die dreigden onder het sociale zekerheidstelsel van een ander land te vallen. Vanaf 1 juli 2022 tot 1 juli 2023 geldt een transitieperiode.
Overgangsperiode: Telewerken en sociale zekerheid tot 1 juli 2023
Vanaf 1 juli 2022 tot 1 juli 2023 geldt een transitieperiode. Dit houdt in dat ook in deze periode telewerken of deels thuiswerken niet als gevolg heeft dat werknemers onder het sociale zekerheidsstelsel van het andere land komen te vallen. De regels zoals deze tijdens de pandemie golden, blijven van toepassing.
Wat zijn de regels vanaf 1 juli 2023?
Vanaf 1 juli 2023 wordt er onderscheid gemaakt tussen structureel en incidenteel telewerken. Voor structureel telewerken gelden andere regels dan voor incidenteel telewerken. Incidenteel telewerken houdt in ‘het tijdelijk werken vanaf een andere locatie dan het kantoor van de werkgever’. Een voorbeeld van structureel telewerken is het deels op kantoor en deels thuiswerken door grensarbeiders.
De Administratieve Commissie van de EU heeft een multilaterale kaderovereenkomst opgesteld. Daarin is opgenomen dat werknemers ten minste 50% van de totale arbeidstijd in het land waar de werkgever is gevestigd moeten werken om sociaal verzekerd te blijven in dit werkland. De overige arbeidstijd (dus tot 50% van hun totale arbeidstijd) kan de werknemer telewerken zonder dat dit gevolgen heeft voor zijn of haar sociale zekerheidspositie. De kaderovereenkomst kan alleen toegepast worden op werknemers die structureel telewerken. Deze EU-kaderovereenkomst is 5 jaar geldig en kan daarna steeds met 5 jaar verlengd worden.
Overeenkomstige landen en uitzonderingen
Let op: de kaderovereenkomst treedt alleen in werking tussen landen die de overeenkomst ondertekend hebben. Nederland heeft de overeenkomst al ondertekend. Net als België, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Tsjechië, Slowakije, Finland, Noorwegen, Portugal, Liechtenstein en Luxemburg. Het Verenigd Koninkrijk sluit niet aan bij de kaderovereenkomst.
De kaderovereenkomst is niet van toepassing op werknemers die gewoonlijk buiten het eigen woon- of werkland werken, zoals bijvoorbeeld werknemers met een internationale functie. Ook is de kaderovereenkomst niet van toepassing op zelfstandigen.
Aanvragen voor A1-verklaring voor telewerken
Op het moment dat zowel werkgever als werknemer gebruik willen maken van de kaderovereenkomst moeten zij gezamenlijk een aanvraag voor een A1-verklaring indienen. Deze aanvraag dienen zij in bij de Sociale Verzekeringsbank van het land waar de werkgever is gevestigd. De A1-verklaring wordt voor maximaal 3 jaar afgegeven en moet je na afloop opnieuw aanvragen. De verklaring kan in principe niet met terugwerkende kracht worden aangevraagd. Er geldt een overgangstermijn voor aanvragen ingediend tot 1 juli 2024, mits ook daadwerkelijk sociale premies zijn afgedragen in het land van de werkgever.
Vanaf 1 juli 2023 wordt hiervoor een apart aanvraagformulier ter beschikking gesteld op de website van de SVB.
Incidenteel telewerken
Op dit moment wordt incidenteel telewerken nog niet gefaciliteerd. Lidstaten kunnen dit wel faciliteren door de interpretatieve afspraken over de detacheringsregels uit Verordening 883/2004 vast te leggen. De socialezekerheidswetgeving van de uitzendende lidstaat blijft in dat geval van toepassing op werknemers die aan de voorwaarden voor detachering voldoen. Er wordt verwacht dat tijdens de volgende vergadering van de Administratieve Commissie hierover een voorstel wordt aangenomen.
Gevolgen voor de belastingheffing
Thuis- of telewerken kan eveneens gevolgen hebben voor de belastingplicht van de werknemer. Indien de belastingplicht van de werknemers verschuift, heeft dit ook administratieve lasten voor de werkgever tot gevolg. Het Nederlandse kabinet wil de discoördinatie tussen de fiscaliteit en sociale zekerheid bij werknemers waar mogelijk beperken. Dit kan onder andere door een fiscale thuiswerkmaatregel die aansluit op de sociale zekerheid (tot 50% thuiswerken) op te nemen in bilaterale belastingverdragen. Over een aanpassing van het belastingverdrag op dit punt is met Duitsland en België nog geen overeenstemming bereikt.
Vragen?
Heb je vragen of kun je ondersteuning gebruiken bij het bepalen van de sociale zekerheidspositie van je werknemers? Neem dan contact op met je vaste contactpersoon bij Joanknecht of met de specialisten op het gebied van Loonbelasting en Global Mobility, rechtsboven op deze pagina (mobiele apparaten: onderaan). We helpen je graag verder.