Ongehuwd samenwonen: een aantal aandachtspunten
Ongehuwd samenwonen: een aantal aandachtspunten
6 maart 2024
Het samen kopen van een huis is vaak een mooie stap voorwaarts. Maar het brengt ook verschillende fiscale en juridische overwegingen met zich mee. Welke gevolgen heeft samenwonen voor jullie fiscale positie? Wat als een van jullie meer eigen geld inlegt? En wat gebeurt er met de woning in de situatie dat een van jullie overlijdt?
Stel dat jullie samen een huis kopen en er is niks over jullie relatie vastgelegd. Het is belangrijk stil te staan bij de financiële en fiscale gevolgen die dit met zich meebrengt. Het regelen van zaken en vastleggen van afspraken voorkomen verrassingen achteraf.
Wat als de een meer eigen geld inlegt dan de ander?
Als de een meer eigen geld inbrengt dan de ander, is het belangrijk om stil te staan bij de gevolgen hiervan en of de gevolgen in lijn zijn met de wensen. Een mogelijkheid is het aanpassen van de eigendomsverhouding. De eigendomsverhouding bepaalt in welke mate elke partij eigenaar is van het huis. Dit kan 50/50 zijn, maar ook elke andere verhouding die partijen overeenkomen is mogelijk. Op die manier kan een ongelijke inbreng van geld op een eerlijke manier verwerkt worden. De eigendomsverhouding is vooral belangrijk bij een eventuele verkoop van het huis of als de relatie eindigt. Deze beïnvloedt hoe de opbrengst of de waardevermeerdering wordt verdeeld.
Een andere manier om vast te leggen dat de een meer geld heeft ingebracht, is door een overeenkomst van schuldigerkenning. Dit lijkt op een lening tussen de eigenaren. De eigendom blijft dan gelijk en je spreekt af dat het geld eerst wordt terugbetaald bij verkoop. Een eventuele meerwaarde wordt vervolgens overeenkomstig met de eigendomsverhouding gedeeld.
Wat gebeurt er met de woning bij overlijden?
Als ongehuwden[1] ben je volgens de wet niet elkaars erfgenaam. In de vervelende situatie dat een van jullie overlijdt, behoudt de ander in beginsel alleen zijn/haar deel van de woning. Gelukkig is er een oplossing: het verblijvensbeding. Dit moet worden vastgelegd in een (samenlevings)overeenkomst. Meestal houdt dit in dat het aandeel van de overledene overgaat naar de andere partner. Daarbij kan afgesproken worden of voor deze overgang nog een bedrag moet worden betaald aan de erfgenamen. Een verblijvensbeding zorgt voor zekerheid. De overeenkomst is namelijk niet eenzijdig te wijzigen. Met een goed verblijvensbeding wordt geregeld dat de overlevende partner in de gezamenlijke woning kan blijven wonen.
Welke (fiscale) faciliteiten kunnen nog meer worden geregeld?
Veel samenwoners sluiten een samenlevingsovereenkomst die bij de notaris wordt vastgelegd. Dit juridisch document regelt afspraken over samenwoning, inclusief financiële verplichtingen en bijvoorbeeld de verdeling van bezittingen bij beëindiging van de relatie.
Onder voorwaarden kunnen samenwoners kwalificeren als fiscale partners. Als fiscale partners kunnen jullie samen aangifte inkomstenbelasting doen, wat een belastingvoordeel kan opleveren. Daarnaast hebben jullie voor de schenk- en erfbelasting een hogere vrijstelling en lagere tarieven.
Let wel op: door het aangaan van een samenlevingsovereenkomst worden jullie niet automatisch elkaars erfgenaam. Om te regelen dat jullie ook elkaars erfgenaam worden, heb je een testament nodig.
Wat zijn de gevolgen van trouwen of het aangaan van een geregistreerd partnerschap?
Uiteraard kun je als samenwoners besluiten te gaan trouwen. Sinds 1 januari 2018 blijft hetgeen dat een partner voor het huwelijk in eigendom had, privé-eigendom. Alle gezamenlijke goederen vallen evenwel in de ‘gemeenschap van goederen’. Beiden ben je gerechtigd tot de helft van deze gemeenschap. Dit geldt ook voor de gezamenlijke woning als partners voor ongelijke delen eigenaar zijn. Hierdoor kan een deel van de eigendom of de vordering op de ander verloren gaan. Ook bij het aangaan van een huwelijk is het dus belangrijk om je te laten informeren over de financiële gevolgen.
Denk goed na over de fiscale gevolgen
Samen een huis kopen is een grote stap die goed doordacht moet worden. Door de eigendomsverhouding, het verblijvensbeding en het samenlevingscontract zorgvuldig te overwegen, kunnen partners hun financiële en juridische belangen beschermen. Het is ook belangrijk om de fiscale gevolgen van deze afspraken te begrijpen, vooral als er ongelijke financiële bijdragen zijn.
Ons estate planning team helpt je op weg
Wil je advies over jouw situatie of heb je meer vragen? Onze estate planners staan voor je klaar. Neem contact op met Gavin Vree per e-mail of per telefoon op +31 (0)40 240 9530.