Wanneer wordt jouw ondernemersrisico je verweten?
Wanneer wordt jouw ondernemersrisico je verweten?
24 maart 2025
Ondernemen betekent keuzes maken. Soms met volle overtuiging en soms met twijfel. In financieel uitdagende tijden komen die keuzes onder een vergrootglas te liggen. Want wanneer is een risico verantwoord? En wanneer wordt een beslissing achteraf tegen je gebruikt?
Als een onderneming failliet gaat, onderzoekt een curator of het bestuur tijdig en zorgvuldig heeft gehandeld. Had de bestuurder kunnen en moeten weten dat het mis zou gaan? En zo ja, waarom is er dan toch doorgegaan? Dit kan grote gevolgen hebben, zowel juridisch als financieel. Hoe zorg je dat je verantwoord blijft ondernemen, ook als de wind tegenzit?
Ondernemen is risico nemen met beleid
Ondernemen zonder risico bestaat niet. Iedere groei begint met een beslissing waarvan de uitkomst onzeker is. En af en toe leer je een dure les. Maar er is een belangrijk verschil tussen een berekend risico en roekeloos doorzetten. Een bestuurder moet kunnen uitleggen waarom een bepaalde keuze is gemaakt. Op basis waarvan werd verwacht dat het goed zou komen? Wat waren de scenario’s? En welke maatregelen zijn genomen om risico’s te beperken?
Zolang je dit kunt onderbouwen, zal een curator achteraf weinig kunnen aanmerken op je beleid. Maar als je op hoop en optimisme blijft doorzetten zonder heldere financiële onderbouwing, wordt het een ander verhaal.
Goed bestuur vraagt om grip en structuur
Een ondernemer die stuurt op basis van actuele cijfers en realistische verwachtingen, heeft grip. Dat begint met een goed onderbouwd plan. Niet een wilde gok of een standaardprognose zoals 10% omzetgroei en 4% kostenstijging, maar een strategie gebaseerd op marktontwikkelingen en liquiditeitsverwachtingen. Hoe concreter, hoe beter.
Vervolgens is het essentieel om het plan niet alleen uit te voeren, maar ook actief te volgen. Worden de verwachtingen waargemaakt? Waar zitten afwijkingen? En nog belangrijker: wat zijn de oorzaken en welke aanpassingen zijn nodig? Bijsturen is geen teken van zwakte. Het is een teken van goed bestuur.
Wie dit proces structureel toepast, bouwt een verdedigbaar beleid op. Daarmee is niet alleen de kans op succes groter, maar is ook bij tegenslag aan te tonen dat er bewust en zorgvuldig is gehandeld. Een manier om dat gestructureerd te doen, is de PDCA-cyclus: een methode waarbij je continu plant, uitvoert, controleert en bijstuurt.
- Stel een concreet en onderbouwd plan op. Dit is de basis van je strategie en bevat meetbare doelstellingen en financiële verwachtingen.
- Voer het plan uit en houd grip op de uitvoering. Zorg dat alle relevante partijen op één lijn zitten en monitor tussentijds de voortgang.
- Vergelijk de realiteit met de verwachtingen. Blijf kritisch: lopen de resultaten achter? Wat is de oorzaak? Is er een trend zichtbaar?
- Stuur bij waar nodig. Soms volstaat een kleine aanpassing, soms is een fundamentele koerswijziging nodig. Dit is geen eenmalige actie, maar een doorlopend proces.
Wanneer is ingrijpen noodzakelijk?
Sommige problemen lossen zichzelf op, andere niet. Hoe weet je wanneer actie nodig is? Als de liquiditeit structureel onder druk staat, moet je weten waar de pijn zit. Zijn er voldoende middelen om de korte termijn te overbruggen? Vertrouw je op een meevaller of is er echt een onderbouwde verwachting? Ook externe signalen zijn belangrijk. Als financiers, leveranciers of klanten hun vertrouwen verliezen, is dat een teken dat serieus moet worden genomen.
Een goed bestuurder ziet deze signalen niet als ruis, maar als een reden om het beleid opnieuw tegen het licht te houden. Soms volstaat een kleine aanpassing, soms is een koerswijziging nodig. Maar blind vertrouwen op een ommekeer is geen plan.
Wat als het toch misgaat?
Een faillissement kan gebeuren, ook bij een zorgvuldig beleid. Maar als je kunt laten zien dat beslissingen onderbouwd zijn genomen en dat je tijdig hebt bijgestuurd, heb je juridisch en financieel een sterkere positie. Actuele financiële rapportages helpen daarbij. Niet alleen de jaarrekening, maar maandelijkse inzichten in cashflow, marges en kostenontwikkeling. Leg beslissingen en overwegingen vast. Waarom is een investering gedaan? Waarom werd er nog een lening afgesloten? Welke alternatieven zijn overwogen?
Zolang je op basis van realistische verwachtingen hebt gehandeld, zal een curator je daar niet snel op afrekenen. Maar als je te lang hebt vastgehouden aan een plan dat allang niet meer houdbaar was, kan dat een ander verhaal zijn.
Hoe sta jij ervoor?
Goed bestuur betekent vooruitkijken en tijdig bijsturen. Sta je voor financiële uitdagingen en wil je sparren over de juiste aanpak? We helpen je graag om grip te houden.
