Uitspraak over verjaringstermijn van vergoedingsrechten tussen echtgenoten

4 mei 2023

Wat zijn vergoedingsrechten?

Wanneer je als echtgenoot[1] een goed koopt ten behoeve van de andere echtgenoot of een schuld aflost met zijn of haar eigen vermogen, ontstaat er een onderlinge vordering-schuldpositie. Dit is een vergoedingsrecht.

Hoe ontstaan vergoedingsrechten?

Vergoedingsrechten kunnen alleen ontstaan als de echtgenoten over privé vermogen beschikken. Als je vóór 2018 gehuwd bent in algehele gemeenschap van goederen krijg je hiermee dus niet snel te maken. Sinds 2018 is dit huwelijksregime vervangen door een beperkte gemeenschap van goederen, waardoor tussen echtgenoten vaker vergoedingsrechten ontstaan. Vermogen dat door een van de echtgenoten wordt verkregen door schenking of vererving, behoort niet tot de beperkte gemeenschap van goederen. Ook vermogen dat al aanwezig was voor het aangaan van het huwelijk blijft buiten de  gemeenschap[2].  Het is overigens nog steeds mogelijk om bij huwelijkse voorwaarden een algehele gemeenschap van goederen overeen te komen.

Een voorbeeld van het ontstaan van een vergoedingsrecht

Stel je voor dat je na 1 januari 2018 gehuwd bent in beperkte gemeenschap van goederen en samen een woning bezit. Wanneer je dan als echtgenoot met een verkregen schenking een deel van de gezamenlijk eigen woningschuld aflost, heb je een vergoedingsrecht.

Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een rechtsvordering na twintig jaar verjaart. In uitzonderingssituaties geldt een verjaringstermijn van vijf jaar.

Uitspraak Hoge Raad inzake vergoedingsrecht tussen twee echtgenoten

Een echtpaar dat trouwde in 2004 op huwelijkse voorwaarden vroeg in 2016 een echtscheiding aan. In de huwelijkse voorwaarden stond dat er geen huwelijksgemeenschap bestond en dat elk van de echtgenoten de ander moest vergoeden voor wat er aan het vermogen van de andere echtgenoot was onttrokken.

In 2005 kochten de echtgenoten een tweede woning voor € 350.000. De vrouw had al een woning in bezit en verkocht deze in 2006. Hierbij kwam ongeveer € 150.000 vrij. Deze werd gebruikt om een deel van de hypotheek van de gezamenlijke woning af te betalen. Door de huwelijkse voorwaarden ontstond er een vordering van de vrouw op de man van ongeveer € 75.000 voor de helft van de afbetaling van de hypotheek. De man stelt echter dat de vordering van de vrouw verjaard was ten tijde van de echtscheiding. Volgens hem geldt voor vergoedingsrechten tussen echtgenoten namelijk een verkorte verjaringstermijn van vijf jaar.

Wat is de uitspraak van de Hoge Raad?

De Hoge Raad oordeelt dat de aard van de huwelijksverhouding tussen de twee echtgenoten zich verzet tegen toepassing van de verkorte verjaringstermijn van vijf jaar. Tijdens het huwelijk is het niet redelijk om te verwachten dat echtgenoten rechtsmaatregelen tegen elkaar treffen. De Hoge Raad oordeelt dan ook dat een verjaringstermijn van twintig jaar geldt, waardoor de vergoedingsvordering van de vrouw nog niet verjaard was.

Wat betekent dit voor jou?

Het lijkt erop dat de Hoge Raad het niet bezwaarlijk vindt dat het vergoedingsrecht na 20 jaar verjaart. Dit kan echter voor lange huwelijken met grote financiële gevolgen zijn, aangezien er in de loop der jaren mogelijk veel vermogen is opgebouwd. Als een echtscheiding pas na die 20 jaar plaatsvindt, kan de echtgenoot die recht heeft op vergoeding mogelijk niets meer vorderen.

Wat kun je doen?

Om verjaring te voorkomen is het belangrijk dat je rechtsmaatregelen treft. Ben je benieuwd of binnen jouw huwelijk sprake is van vergoedingsrechten? En wil je weten of het verstandig is afspraken hierover vast te leggen? Onze estate planners helpen je graag! Neem contact op met Gavin Vree of Inge te Boekhorst. Per e-mail via gvree@joanknecht.nl en itboekhorst@joanknecht.nl of per telefoon op +31 (0)40 240 9530.

[1] Hetzelfde geldt voor geregistreerd partnerschap.

[2] Tenzij het om vermogensbestanddelen gaan die al in gezamenlijk eigendom waren.