Rechten van personeel in faillissement

Rechten van personeel in faillissement: wat betekent de WOVOF voor u? 

27 november 2024

De faillissementen van bedrijven zoals Body Shop, Stella Fietsen en nu ook Blokker laten een duidelijke trend zien: het aantal faillissementen neemt toe, met verstrekkende gevolgen voor diverse betrokkenen. Financiers, verhuurders en crediteuren krijgen vaak te maken met verlies maar een andere belangrijke groep die geraakt wordt, is het personeel. Bij een faillissement zal de curator in de meeste gevallen de arbeidsovereenkomsten met het personeel opzeggen. Wat betekent dit voor werknemers, en welke veranderingen kunnen we verwachten? 

Wat gebeurt er bij een doorstart?

Een doorstart biedt soms een uitweg voor werknemers. Bij een doorstart neemt een koper de onderneming (of delen daarvan) vanuit de faillissementsboedel over. Dit kan werkgelegenheid garanderen voor een deel van het personeel. Curatoren wegen in hun besluitvorming over een doorstartvoorstel ook mee in hoeverre werkgelegenheid behouden blijft. 

Belangrijk om te weten is dat de regels voor een overgang van onderneming – waarbij personeel automatisch overgaat naar de nieuwe eigenaar met behoud van rechten – niet gelden bij een doorstart. Hierdoor heeft de doorstarter de vrijheid om te bepalen welke werknemers hij een nieuwe arbeidsovereenkomst aanbiedt. Voor personeel betekent dit onzekerheid, zelfs bij een doorstart. 

 

De loongarantieregeling: een vangnet

Als de curator de arbeidsovereenkomsten opzegt, biedt de loongarantieregeling van het UWV een tijdelijk vangnet: 

  • Het niet-betaalde loon over de 13 weken voorafgaand aan de opzegging wordt vergoed. 
  • Het loon over de wettelijke opzegtermijn (maximaal zes weken) wordt door het UWV betaald.
  • Vakantiegeld en niet-opgenomen vakantiedagen van het voorgaande jaar worden uitgekeerd. 

Hoewel deze regeling financiële rust biedt, lost het de onzekerheid over toekomstig werk niet op. 

 

WOVOF: een stap naar meer bescherming

Om werknemers bij een doorstart beter te beschermen, is op 27 mei 2024 het Wetsvoorstel overgang van onderneming in faillissement (WOVOF) ter consultatie voorgelegd. Dit voorstel beoogt de situatie bij een faillissement meer in lijn te brengen met die van een reguliere overgang van onderneming. 

Volgens de WOVOF gaat in principe al het personeel over naar de doorstarter, tenzij bedrijfseconomische omstandigheden een volledige overname verhinderen. De doorstarter kan dan maatregelen nemen om het voortbestaan van de onderneming te garanderen. Daarbij moet een objectieve selectiemethode, zoals de inspiegelingsmethode, worden toegepast. 

 

Wat houdt de inspiegelingsmethode in?

Deze methode geeft voorrang aan werknemers met een langer dienstverband binnen hun leeftijdsgroep. Alternatief kan de doorstarter een eigen objectieve selectiemethode voorstellen, mits deze voldoet aan transparante en objectieve criteria en goedgekeurd wordt door de rechter-commissaris. 

 

Kritiek op de WOVOF

Hoewel de WOVOF bedoeld is om werknemers te beschermen, leidt het wetsvoorstel tot zorgen bij ondernemers en belangenorganisaties zoals VNO-NCW: 

  • Hogere kosten en risico’s: Door de verplichte overname van personeel en arbeidsvoorwaarden wordt een doorstart financieel complexer.
  • Ongelijkheid en rechtsonzekerheid: Verschillen in arbeidsvoorwaarden, cao’s en regels rondom zieke werknemers kunnen leiden tot geschillen en onzekerheid.
  • Lasten voor kleine werkgevers: Voor kleinere bedrijven zijn de regels vaak onuitvoerbaar door de administratieve complexiteit en bijkomende kosten.

Deze obstakels zouden kunnen resulteren in minder doorstarts, met negatieve gevolgen voor zowel personeel als schuldeisers.

 

Wat kunt u doen?

De consultatieperiode voor de WOVOF is inmiddels afgesloten, en het is wachten op verdere stappen. Ondertussen is het belangrijk dat bedrijven in financieel zwaar weer tijdig advies inwinnen. Een goed voorbereid herstel- of doorstartplan kan niet alleen banen redden, maar ook de waarde van de onderneming waarborgen. 

Heeft uw onderneming te maken met financiële uitdagingen, of overweegt u een doorstart? Onze recovery-adviseurs staan voor u klaar om samen de beste strategie te bepalen. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.