Deepfake fraude: het gevaar van een overtuigend digitaal gezicht 

12 september 2025

Een deepfake is een nagemaakte video of audio-opname die bijna niet van echt te onderscheiden is. Met kunstmatige intelligentie wordt het gezicht of de stem van iemand nagebootst, waardoor het lijkt alsof die persoon écht iets zegt of doet. 

Hoe wordt deepfakefraude ingezet?

De bekendste vorm is CEO- of CFO-fraude: een werknemer krijgt via video of telefoon een ogenschijnlijk legitiem verzoek van het management om geld over te maken. In Hongkong leidde dit begin 2024 tot een incident waarbij een medewerker tijdens een videomeeting dacht met de CFO en collega’s te spreken. Het bleek echter om deepfakes te gaan, met als gevolg een schadepost van 25 miljoen dollar (CNN). 

Maar deepfakes worden breder toegepast: 

• Diefstal van informatie 

Criminelen gebruiken deepfakes om zich voor te doen als leidinggevenden, collega’s of zakenpartners. Tijdens een telefoongesprek of online meeting vragen ze bijvoorbeeld om toegangscodes, strategische documenten of financiële gegevens. Omdat de stem of het gezicht vertrouwd overkomt, is de kans groot dat medewerkers op het verzoek ingaan. Het doel: gevoelige informatie buitmaken die later kan worden verkocht, gebruikt voor chantage of ingezet bij een volgende aanval. 

• Identiteitsmisbruik 

Deepfakes worden ook gebruikt om de identiteit van anderen over te nemen. Denk aan sollicitanten die met een vervalst videobeeld een online interview voeren of klanten die zich met nagemaakte documenten en stemmen aanmelden voor een zakelijke relatie. Voor organisaties ontstaat hierdoor het risico dat zij zaken doen met een partij die helemaal niet bestaat, met alle gevolgen van dien: van reputatieschade tot financiële schade en juridische risico’s. 

•  Manipulatie en misleiding 

Een andere toepassing is het verspreiden van nepnieuws of het stimuleren van frauduleuze investeringen. Zo kunnen criminelen bijvoorbeeld een deepfake video maken waarin een bekende bestuurder of ondernemer een bepaald product of project aanprijst. Voor nietsvermoedende kijkers oogt dit betrouwbaar, terwijl er in werkelijkheid sprake is van oplichting. Deze vorm van deepfake fraude kan niet alleen financiële schade veroorzaken, maar ook het vertrouwen in een merk of organisatie ondermijnen. 

Waarom is dit relevant voor ondernemers?

Deepfake fraude raakt niet alleen multinationals. Ook mkb-ondernemingen en ondernemende families zijn aantrekkelijk doelwit, juist omdat er vaak korte lijnen zijn en vertrouwen centraal staat. Precies dat vertrouwen proberen criminelen te misbruiken door zich voor te doen als een bekende collega, partner of familielid. 

Wat kun je doen?

• Wees alert bij onverwachte verzoeken vooral bij betalingen of het delen van gevoelige informatie. 

• Hanteer het vier-ogenprincipe. Laat altijd twee mensen meekijken bij cruciale beslissingen. 

• Check via een ander kanaal. Bel of spreek de collega persoonlijk, ook als de video of audio betrouwbaar klinkt. 

• Investeer in bewustwording. Hoe beter medewerkers de risico’s kennen, hoe kleiner de kans dat een aanval slaagt. 

Samen bouwen aan digitale weerbaarheid

Deepfakes laten zien hoe snel technologie zich ontwikkelt en hoe belangrijk het is om mee te bewegen. Bij Joanknecht geloven we dat ondernemers sterker staan wanneer ze risico’s tijdig herkennen en in actie komen. Cybersecurity hoort daar onmiskenbaar bij. 

Wil je weten hoe jouw organisatie beter beschermd kan zijn tegen deepfake fraude en andere digitale risico’s? Ons IT assurance team gaat graag met je in gesprek.